2020.. En daarna?

Sinds begin 2020, na de pandemie, heeft de economische sector, die af en toe stil heeft gestaan, zichzelf opnieuw moeten uitvinden. In bijna een jaar tijd heeft de consument zich uiteraard ook aangepast en nieuwe consumptiegewoonten aangenomen. Ondanks de verwachte komst van vaccins blijven de vooruitzichten voor iedereen onduidelijk. Wat voorspelt 2021 voor ons? Winkels en bedrijven zullen zich de komende maanden zeker nog moeten aanpassen.

Welke veranderingen heeft de pandemie van het coronavirus teweeggebracht in onze consumptiegewoonten?

Eerst voor de consument...

Na een periode van aarzeling en ‘niet-consumptie’ heeft een groot aantal consumenten zich tot e-commerce gewend. De haast naar de voedselwinkels die open bleven, zorgde er ook voor dat de opgesloten Belgen massaal en snel overgingen op online winkelen om aan hun primaire, fysiologische behoeften te voldoen. De onlinediensten van grote retailmerken raakten al snel verzadigd, wat frustratie opwekte bij bepaalde consumenten die vervolgens, althans tijdelijk, kozen voor kleinere lokale distributeurs. De consument die via digitale kanalen in deze behoeften had voorzien, wendde zich al snel ook voor andere secundaire behoeften tot het internet.

Zelfs als zogenaamde ‘niet-essentiële’ bedrijven weer open zijn, misschien tijdelijk, stromen consumenten vandaag de dag niet massaal naar winkelcentra. Door deze pandemie zijn velen van ons agorafobisch geworden. Wetenschappelijke experts, politici en de media herinneren ons er voortdurend aan dat “naar de winkels gaan een gezondheidsrisico neemt”, terecht of ten onrechte, dat is niet de vraag. In ieder geval accentueert deze angst, samen met de ontdekking van online winkelen voor sommigen (zowel de voor- als de nadelen ervan), deze veranderingen in consumptiegewoonten.

Er zullen nog maanden verstrijken voordat de bevolking voldoende is gevaccineerd. Tot die tijd zullen consumenten hun online zoekopdrachten naar leveranciers verbeteren. Zal de aantrekkingskracht op grote distributeurs, vaak goedkoper en meer gecentraliseerd dan kleine lokale bedrijven, toenemen of zullen consumenten zich integendeel herpositioneren voor lokale, biologische of meer ecologische leveranciers?

Deze ongekende crisis heeft ook bij een deel van de bevolking een bewustzijn teweeggebracht, een verlangen om deze uitzonderlijke crisis om te zetten in een kans om de wereld daarna te veranderen. Steun aan lokale coöperaties, kleine zelfstandigen en lokale ambachtslieden... Sommigen richten zich opnieuw op hun essentiële behoeften. Maar zullen ze hun idealen handhaven zodra de pandemie voorbij is?

Nog een opmerkelijke verandering in deze gezondheidscrisis: de aanpassing van onze betaalmethoden. Bij de eerste tekenen van de pandemie werd contant geld door de autoriteiten afgewezen, waarbij betaling met een creditcard of zelfs contactloze betaling werd geadviseerd. Deskundigen hebben inmiddels echter bevestigd dat het risico op besmetting bij het hanteren van bankbiljetten of munten niet groter is dan het risico dat wordt gelopen door het intikken van een geheime code op een betaalautomaat. Naarmate de maanden verstreken, kreeg contant geld geleidelijk zijn rechten terug. Gelukkig maar, want laten we niet vergeten dat contant geld een praktisch betaalmiddel blijft voor kwetsbare mensen (zie eerder verschenen artikel: 3 redenen om contant geld aan te houden)

En voor het bedrijf?

In het voorjaar moesten de meeste bedrijven hun deuren sluiten. Voor sommigen was afhalen niet toegestaan. Alleen de online verkoop was dat. Terwijl sommige sectoren, zoals de horeca, al gewend waren aan afhaal of bezorging, hadden andere nog nooit een online bestelling geplaatst of sociale netwerken bezocht. Niet allemaal hadden ze een site, web, en nog minder een site die e-mails toestaat. -handel.

Zonder financiële inkomsten is het voor een kleine handelaar in eerste instantie moeilijk om te investeren in een functionele en aantrekkelijke website. Velen wendden zich vervolgens tot sociale netwerken. Hoewel het vrij eenvoudig is om een professionele Facebook-pagina te maken, is het voor een leek niet hetzelfde om een catalogus van zijn producten te maken, bestellingen via Messenger aan te nemen of de daaruit voortvloeiende bezorgstromen te beheren.

Zonder training of veiligheidsbarrières aan de slag gaan met e-commerce is financieel riskant. Velen hebben zonder voorbereiding te maken gehad met de eerste fictieve reserveringen, dure leveringen of zelfs onbetaalde rekeningen. Onafhankelijk zijn betekent risico's nemen, dat weten we, maar berekende risico's. Het schrijven van goede algemene betalingsvoorwaarden die beschikbaar zijn op uw e-commercesite of Facebookpagina, het verstrekken van inkooporders en ondertekende offertes met in bepaalde gevallen aanbetalingen zijn essentieel voor een veilige online verkoop. Het openen van de betaling bij ontvangst lijkt misschien riskant, maar dankzij een goede incassodienst bij onbetaalde schulden kunt u uw omzet aanzienlijk verhogen, zelfs in tijden van een wereldwijde pandemie.

En daarna?

Als het beleid de heropening van alle bedrijven toestaat, als ‘pleziershoppen’ weer is toegestaan, als we weer met collega’s naar restaurants kunnen gaan, professionele netwerkevenementen kunnen bijwonen, met onze vrienden in bars kunnen feesten, een theatervoorstelling kunnen bijwonen, indoor kunnen doen sport, wat zal er overblijven van dit begin van de digitalisering van lokale bedrijven? Gaan we de weg inslaan naar alles wat digitaal is, of houden we een mix tussen het echte en het virtuele?

Zowel de consument als de ondernemer hebben zich aangepast. Welke gewoontes zullen we behouden? Welke sporen zal deze pandemie achterlaten in ons consumptiepatroon? En jij, wat ga jij morgen doen?